نوعی سونوگرافی قلب و آزمایش می باشد که با به کارگیری امواج اولتراسوند، تصاویری از قلب ارائه می دهد.

پزشک با استفاده از اکو قلب، عملکرد قلب و همچنین عملکرد دریچه های آن را مورد ارزیابی قرار می دهد.

با انجام اکو قلب که به آن اکوکاردیوگرافی‌ نیز می گویند، سلامت قلب فرد مخصوصا بعد از وقوع سکته قلبی بررسی می‌ شود.

دلایل انجام اکو قلب

معمولا به دلایل مختلفی اکوکاردیوگرافی در کرج توسط پزشک تجویز می‌ گردد.

در صورتی که فرد بیمار دارای ضربان قلب نامنظمی باشد، پزشک اکو قلب را برای بررسی کردن دریچه قلب، حفره های آن و میزان توانایی پمپاژ خونی که صورت می گیرد، تجویز می‌ کند.

در صورت وجود درد در قفسه سینه فرد، داشتن نفس تنگی و وجود نوار قلبی که غیر طبیعی است پزشک انجام اکو قلب را توصیه می کند‌.

با انجام اکو قلب در کرج می توان در رابطه با بیماری های زیر اطلاعاتی را کسب نمود:

• ابتلا به بیماری های مادرزادی قلب
• ابتلا به کاردیومیوپاتی
• وجود بیماری در دریچه های قلب
• ابتلا به پریکارد
• برای تشخیص دادن وقوع سکته قلبی
• ابتلا فرد به اندوکاردیت‌ عفونی
• مشخص شدن تغییرات آنوریسم‌ آئورت
• مشخص شدن تغییرات ناشی از لخته خون
• مشخص شدن تغییرات ناشی از تومور قلبی

اکو قلب چه اطلاعاتی را در اختیار پزشک قرار می دهد؟

با انجام دادن اکو قلب اطلاعات زیر در اختیار پزشک قرار می گیرد:

• اطلاعاتی درباره اندازه و شکلی که قلب دارد.
• اطلاعاتی درباره میزان ضخامت، اندازه و حرکاتی که در دیواره قلب وجود دارد.
• اطلاعاتی درباره میزان قدرت پمپاژی که قلب دارد.
• اطلاعاتی درباره وجود داشتن تومور و یا عفونت در اطراف دریچه
• اطلاعاتی درباره وضعیتی که پوشش بیرونی قلب دارد.
• اطلاعاتی درباره ساختار و میزان عملکردی که دریچه های قلب دارد.
• اطلاعاتی در زمینه وجود تنگی در دریچه قلب
• اطلاعاتی درباره وجود نشتی از دریچه های قلب
• اطلاعاتی درباره وضعیتی که عروق اصلی قلب دارد.
• اطلاعاتی درباره وجود سوراخ در دیواره های مربوط به حفره های قلب
• اطلاعاتی درباره وجود لخته خون در حفره های موجود در قلب

مراحل اکوکاردیوگرافی

بسیاری از بیماران با نحوه انجام اکوکاردیوگرام و زمان انجام آن آشنا نیستند.

آزمایش ساده است و نیاز به آمادگی خاصی ندارد.

برای اکوکاردیوگرام نیازی به انجام کار خاصی نیست.

در طول اکوکاردیوگرام چه اتفاقی می افتد؟

این تست توسط متخصصان آموزش دیده انجام می شود.

ممکن است در مطب پزشک، اورژانس، اتاق عمل، کلینیک بیمارستان یا اتاق بیمارستان انجام شود.

اکوکاردیوگرافی حدود یک ساعت طول می کشد.

ابتدا روی یک میز دراز می کشید و سپس یک فرد آموزش دیده دیسک های فلزی (الکترود) خاصی را روی سینه شما قرار می دهد.

دیسک ها حاوی سیم هایی هستند که آنها را به دستگاه الکتروکاردیوگراف (ECG) متصل می کند.

الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG) می تواند ضربان قلب شما را در طول آزمایش کنترل کند.

اتاق تاریک شده است تا فردی که آزمایش را انجام می دهد بتواند مانیتور ویدیویی را به وضوح ببیند.

فرد ژل مخصوصی را روی قفسه سینه شما اعمال می کند تا امواج صوتی راحت تر از پوست شما عبور کند.

از شما می خواهند که نفس خود را حبس کنید یا به اطراف حرکت کنید تا تصاویر بهتر گرفته شوند.

مبدل روی سینه شما قرار می گیرد و حرکت می کند.

سپس امواج صوتی تولید می شوند که به سمت قلب شما هدایت می شوند و سپس به دستگاه باز می گردند.

امواج صوتی در نهایت به تصویر تبدیل شده و بر روی مانیتور ویدئویی نمایش داده می شود.

تصاویر بر روی صفحه نمایش ضبط می شوند تا پزشک بتواند آنها را بهتر ببیند.

بعد از تست اکو چه اتفاقی خواهد افتاد؟

در نهایت، مسئول به شما کمک می کند تا ژل مخصوص را از قفسه سینه خود خارج کنید.

پس از مشاهده تصاویر از تست اکو، پزشک با شما صحبت می کند و توضیحاتی را ارائه می دهد.

انواع اکو قلب

اکو قلب در کرج به صورت های مختلفی انجام می‌شود و انواع مختلفی دارد که آنها را برای شما بیان می‌ کنیم:

اکوکاردیوگرافی قفسه گذر

نوعی روش استاندارد است که هیچ گونه دردی نداشته و همچون اشعه ایکس می باشد ولی هیچ اشعه ای ندارد.

در این روش امواج سونوگرافی از قلب فرد خارج گردیده تا تصاویر و همچنین صدا هایی را ایجاد نماید.

این گونه متخصص قلب و عروق درباره سلامتی قلب اطلاعاتی را به دست می آورد.

اکوکاردیوگرافی از طریق مری

در این روش اکو با استفاده از دستگاه ترانسدیوسر و وارد کردن آن از راه گلو به مری، تصاویر واضح و دقیق از قلب به دست می آورند.

مری به قلب بسیار نزدیک است.

اگر مشکلاتی در مری دارید مانند فتق هیاتال، مشکلات بلع یا سرطان حتما با پزشک خود این مسئله را بیان کنید.

از 6 ساعت قبل از انجام تست ناشتا باشید.

در صورتی که بیماری دیابت دارید و انسولین استفاده می کنید، به دکتر قلب خود اطلاع دهید.

انجام تست استرس اکو با ورزش

زمانی که فرد روی دوچرخه و یا تردمیل در حال ورزش است، این تست گرفته می‌شود.

این تست ترکیب تست اکو و تست ورزش است.

از طریق آن حرکت مربوط به دیواره های قلب و عملکرد مربوط به پمپاژ قلب را در هنگام استرس اکو بررسی می کنند.

از طریق این تست وجود نداشتن جریان خون نیز مورد بررسی قرار می گیرد.

در این تست اکو قبل از ورزش و بعد از ورزش صورت می گیرد.

باید از 4 ساعت قبل از انجام تست ناشتا باشید و به مدت 24 ساعت از خوردن و اشامیدن مواد داراری کافئین خودداری کنید.

در روز انجام تست از سیگار نیز استفاده نکنید، زیرا کافئین و نیکوتین امکان دارد بر روی نتایج تاثیرگذار باشند.

انجام تست استرس اکو همراه با دارو

در این روش برای افزایش تپش قلب از دارو به جای ورزش استفاده می کنند تا موجب تحریک قلب شوند.

زمانی که امکان استفاده از تردمیل و یا دوچرخه وجود ندارد از این روش استفاده می کنند.

با انجام این تست تحمل قلب برای انجام ورزش بررسی می‌ شود.

وجود بیماری در شریان های کرونری و انسداد در شریان ها از طریق این تست مشخص می گردد‌.

اینکه برنامه درمان تا چه اندازه موثر بوده نشان داده می شود.

انجام اکو قلب دو بعدی

از رایج ترین نوع های اکوکاردیوگرافی، اکوکاردیوگرافی دو بعدی است.

با به کارگیری داپلر، کنتراست و همچنین دیگر روش های اکوکاردیوگرافی می توان اطلاعاتی زیادی از عملکرد و ساختاری که قلب دارد به دست آورد.

در این روش با تزریق کردن ماده کنتراست (که محلول سالین است) به گردش خون قلب، میکرو حباب هایی ایجاد می‌ شود.

موجب تولید توده هایی در حفره های سمت راست قلب شده و در صورت وجود نقص جداری، در قسمت چپ قلب مشخص می‌ شود.

انجام اکو قلب سه بعدی

این روش به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرد.

ترانسدیوسرهای خاص می‌ توانند تصاویر سه بعدی و واقعی از ساختارهای قلب به دست بیاورند.

برای ارزیابی کردن دریچه میترال و انجام اصلاح به وسیله جراحی روشی مفید می باشد.

انجام اکوکاردیوگرافی داپلر

در این روش از طریق برخورد امواج صوتی به سلول های خونی موجود در قلب و رگ ها، شیب آنها تغییر کرده و سرعت و جهت جریان خون در قلب فرد مشخص می گردد.

این تکنیک در اکوکاردیوگرافی قفسه گذر و اکوکاردیوگرافی از راه مری مورد استفاده قرار می گیرد.

از طریق این تکنیک می توان وجود مشکل در جریان خون و فشار خون را نیز مشخص کرد.

انجام اکوکاردیوگرافی داپلر طیفی

این روش می تواند میزان سرعت، جهت موجود و نوع جریان را مشخص کند.

از طریق آن وجود جریان خون غیرطبیعی و سرعت نشان داده می شود.

این روش اکو اطلاعاتی در رابطه با اندازه و ساختار قلب ارائه نمی دهد.

انجام اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی

این روش اکو ترکیب دو روش اکو دو بعدی و اکو داپلر طیفی است‌.

هم اندازه، شکل و ساختاری که قلب دارد و هم سرعت و جهت مربوط به جریان خونی که در اطراف دریچه ها و همچنین مجاری خروجی وجود دارد را نشان می دهد.

در این روش برای کد گذاری اطلاعات مربوط به جریان خون از رنگ استفاده می کنند.

رنگ قرمز یعنی نزدیک به ترانسدیوسر و رنگ آبی موجود نشانه نقاط دورتر آن است.

آمادگی قبل از اکو قلب

۴ ساعت پیش از انجام اکو غیر از آب چیزی نخورده و ننوشید.

برای انجام اکوکاردیوگرافی ترانس مری باید بیمار از ۸ ساعت قبل ناشتا بوده و چیزی نخورد تا در طول آزمایش دچار استفراغ نشود.

و از دارو های زیر در آن روز استفاده نکنید:

• مسدود کننده های بتا چون ایندرال، تنورمین و …
• داروی نیتروگلیسیرین چون دپونیت
• داروی ایزوسورباید‌ دی‌ نیترات چون ایزوردیل
• داروی ایزوسورباید مونونیترات چون Ismo
• قطع دیگر داروهای قلب در روز اکو

آمادگی قبل از اکو برای افراد دیابتی

در صورتیکه بیماری دیابت دارید، آمادگی قبل از اکو برای شما کمی متفاوت می باشد:

اگر برای کنترل قند خون خود اسولین استفاده می کنید، از پزشکتان بپرسید که در روز انجام تست چه مقدار از دارو را باید مصرف کنید.

معمولا نیمی از دوز معمول صبحگاهی را مصرف می کنید و 4 ساعت قبل از انجام ازمایش، یک وعده غذایی سبک میل کنید.

در صورتیکه برای کنترل دیابت از قرص استفاده می کنید، تا بعد از تمام شدن آزمایش دارو ها را قطع کنید.

اگر دستگاه مانیتور گلوکز دارید، برای بررسی سطح قند خون خود قبل و بعد از آزمایش، دستگاه را همراه خود داشته باشید.

در صورتی که فکر می‌کنید قند خونتان پایین می باشد، فورا به پرسنل آزمایشگاه اطلاع دهید.

بعد از آزمایش، برای مصرف داروهای قند خونتان برنامه ریزی کنید.

فرق اکو و نوار قلب

اکوکاردیوگرافی تصاویری از ماهیچه ها و دریچه های قلب به طور کامل تهیه کرده و ارائه می کند.

چگونگی جریان خون در قلب و رگ ها را نشان می دهد ولی نوار قلب فعالیت الکتریکی قلب را نشان می دهد.

نتایج اکو قلب

در اغلب موارد تکنسین ها به دلیل آموزش انجام آزمایشات اکو و استفاده از آخرین تکنولوژی، اکوکاردیوگرام را انجام می دهند.

هنگامی که تکنسین تصاویر قلب را گرفت، معمولاً 20 تا 30 دقیقه طول می کشد تا آنها را آماده کند.

سپس پزشک بر اساس تخصص و تجربه خود، اکوکاردیوگرافی سالم و ناسالم را تشخیص داده و نتایج را با بیمار در میان می گذارد.

نتایج حاصل از اکو قلب امکان دارد موارد زیر را نشان دهند:

تغییر در اندازه‌ی قلب

فشار خون بالا، ضعق یا آسیب دریچه قلب یا دیگر بیماری ها می توانند باعث بزرگ شدن حفره های قلب یا ضخیم شدن دیواره قلب شوند.

قدرت پمپاژ قلب

با انجام اکو قلب پزشک اطلاعاتی در باره موارد زیر به دست می آورد:

• درصد خونی که با هر ضربان قلب، از بطن پر شده خارج می‌شود
• حجم خون پمپ شده توسط قلب در یک دقیقه

اگر قلب، خون کافی را برای تامین نیازهای بدن شما پمپ نمی‌ کند، امکان دارد باعث ظهور علائم نارسایی قلبی شود.

آسیب به ماهیچه‌ی قلب

این تست به پزشک کمک می کند تا بتواند تشخیص دهد که آیا تمام قسمت‌های دیواره‌ی قلب به طور طبیعی در پمپاژ قلب دخالت دارند یا خیر.

قسمت‌هایی از دیواره‌ی قلب که ضعیف حرکت می‌ کنند امکان دارد در حین حمله‌ قلبی آسیب دیده باشند یا اکسیژن کمی دریافت کنند.

مشکلات دریچه قلب

با انجام اکو قلب پزشک متوجه می شود که آیا دریچه‌های قلب به اندازه کافی برای جریان خون باز می‌ شوند یا به طور کامل بسته می‌ شوند تا از نشت خون جلوگیری شود.

نقص‌های قلبی

اکوکاردیوگرام می‌ تواند مشکلات مربوط به حفره‌های قلب، اتصال غیرطبیعی بین قلب و عروق خونی اصلی و نقص‌های پیچیده‌ی قلبی که هنگام تولد وجود دارند، را نمایش دهد.

اکو قلب غیر طبیعی

غیرطبیعی بودن نتیجه اکو قلب دلیلی بر نگرانی شما نیست.

در موارد زیادی اکو نشان دهنده، ناهنجاری جزئی بوده که روی سلامت و زندگی فرد تاثیر منفی نمی گذارد.

فقط پزشک با تکرر اکو قلب و انجام دوباره بررسی وضعیت را مورد ارزیابی قرار می دهد.

حتما نتیجه اکو دریافت شده را به پزشک متخصص خود نشان دهید.

از نتایج دقیق آن اطلاعات مورد نیاز را کسب نمایید.

چنان چه لازم است آزمایشات دیگر را برای بررسی بیشتر انجام دهید.

برای انجام اکو قلب می توانید به دکتر بهاره اسدزاده مراجعه کنید.

عوارض اکو قلب

اکوکاردیوگرافی استاندارد یک روش ساده، بدون درد و ایمن می باشد، اکوکاردیوگرام معمولی عوارض جانبی ندارد.

ژل روان کننده به شما احساس سرما می دهد.

همچنین ممکن است زمانی که الکترودها در انتهای اکو از پوست شما برداشته می شوند، ناراحتی خفیفی احساس کنید.

بر خلاف سایر آزمایش ها و اسکن ها، مانند اشعه ایکس و سی تی اسکن، اکوکاردیوگرافی از اشعه استفاده نمی کند.

با این حال، انواع کمتر رایج اکوکاردیوگرام خطراتی را به همراه دارد.

اکوکاردیوگرافی ترانس مری ممکن است ناراحت کننده باشد و گلوی شما ممکن است تا چند ساعت پس از اکو درد داشته باشد.

اگر به شما داروی آرامبخش داده اند، ممکن است تا 24 ساعت پس از آزمایش نتوانید رانندگی کنید زیرا احساس خواب آلودگی خواهید کرد.

احتمال کمی وجود دارد که کاوشگر به گلوی شما آسیب برساند.

در طول اکوکاردیوگرام ورزشی، ممکن است حالت تهوع، سرگیجه و کمی درد قفسه سینه داشته باشید.

احتمال کمی وجود دارد که تست ورزش باعث ضربان قلب غیر طبیعی یا حمله قلبی شود.

البته پزشک در حین انجام آزمایش شما را به دقت تحت نظر خواهد داشت و در صورت مشاهده علائم مشکل، آزمایش را متوقف می کند.

افرادی که دارای شرایط پزشکی خاص هستند یا کسانی که داروهای خاصی مصرف می کنند، نمی توانند ماده حاجب را به اکوکاردیوگرام تزریق کنند.

تزریق ماده حاجب ممکن است عوارض جانبی مانند سردرد ایجاد کند، اما معمولاً خفیف هستند.

واکنش های آلرژیک جدی نیز در موارد نادر ممکن است رخ دهد.

سوالات متداول

اکو از قلب جنین چگونه انجام می شود؟