بی نظمی ضربان قلب و یا آریتمی قلب

آریتمی قلب جزو بیماری های قلبی است که در آن قلب دارای تپش منظم و کافی نیست.

بی نظمی در ضربان قلب می‌ تواند به صورت شدید و یا خفیف رخ بدهد.

سلول هایی در قلب وجود دارد که سیگنال الکتریکی ایجاد می کنند، سیگنال های ایجاد شده از قلب عبور کرده و عبور الکتریکی رخ داده موجب منقبض شدن عضله قلب توسط جریان الکتریسیته شده و ضربان قلب را به وجود می آورد.

باید این فرایند وجود داشته باشد تا عضله قلب کار کند و زنده بماند.

با برهم خوردن این روند، بی نظمی در ضربان قلب اتفاق می افتد و عضله قلب دیگر ریتم نرمالی ندارد.

شدت آریتمی رخ داده به وضعیت قلب و مقدار اختلال موجود بستگی دارد.

آریتمی هایی که کنترل نشده و به صورت مزمن هستند باعث عوارضی چون ایست قلبی و مرگ می گردند‌.

آریتمی در انواع مختلفی وجود دارد که بعضی از آنها جدی نبوده و برای فرد خطری را به همراه ندارد.

چند نمونه از آن خطرناک است و باید حتما فرد مبتلا تحت پیگیری و درمان باشد زیرا در صورت درمان نشدن موجب نارسایی در قلب، سکته و ایست قلبی و غش کردن می‌ شود و در مواقعی هم تا مرگ فرد بیمار پیش می رود.

انواع آریتمی و یا بی نظمی ضربان قلب

آریتمی انواع مختلفی دارد از جمله:

تپش قلب

زمانی که سیگنال های الکتریکی نشات‌ گرفته از گره سینوسی نباشد این آریتمی رخ می دهد.

تاکی کاردی فوق بطنی

این نوع آریتمی باعث درگیری دهلیزها شده و در انواع زیر وجود دارد:

تاکی کاردی دهلیزی

زمانی که دهلیزها ضربان سریع تری نسبت به بطن ها داشته باشند این آریتمی رخ می دهد و به دلیل اتصال کوتاه دهلیزها رخ می دهد.

فلاتر دهلیزی

زمانی که قلب بیمار بین ۲۴۰ الی ۳۴۰ بار در دقیقه بزند این آریتمی رخ داده است و دلیل آن اتصال کوتاه در دهلیزها (نیمه بالایی قلب) است.

فیبریلاسیون دهلیزی

سیگنال هایی که نامنظم و سریع هستند از نقطه های مختلف دهلیز ها تولید می شوند، از این رو موجب می گردند که دهلیزها انقباضات بی اثری را داشته باشند‌‌.

تاکی کاردی فوق بطنی حمله ای

به این وضعیت PSVT می گویند که موجب ایجاد مدار کوتاهی از مسیر الکتریکی اضافی در قلب شده و میزان ضربان قلب را بالا می برد.

برادی کاردی

در برادی کاردی ضربان قلب آهسته بوده که به دلیل انسداد در مدار الکتریکی و یا از کار افتاده شدن گره سینوسی رخ می دهد.

تاکی کاردی بطنی

اختلالاتی چون انقباضات سریع و ناقص را در بطن ایجاد می کند‌.

تعداد ضربان قلب طبیعی

وجود ضربان ساز طبیعی موجود در دهلیز راست، موجب کنترل ریتم و ضربان عادی در قلب می‌شود.

به این ضربان ساز گره سینوسی می گویند که امواج الکتریکی را ایجاد کرده و ضربان قلب را تنظیم می نماید.

در فردی سالم این امواج الکتریکی به آرامی انتقال داده شده و ضربانی‌ ۶۰ الی ۱۰۰تایی را دقیقه به وجود می آورد.

علائم نامنظمی ضربان قلب

در اکثر مواقع نامنظم بودن ضربان قلب علائم و نشانه ای ندارد اما از شایع ترین نشانه های آن داشتن تپش قلب است که قلب فرد، ضربان دار و دارای لرزش غیر عادی است و یا اینکه زمانی که احساس کنید قلب شما به سختی کار می کند‌.

به طور کلی نشانه ها و علائمی که در صورت آریتمی قلب خطرناک هستند عبارتند از:

• داشتن سرگیجه و ضعف
• داشتن حس سبکی در سر
• غش کردن و یا داشتن حالت غش کردن
• زیاد عرق کردن
• وجود نفس تنگی
• وجود ضعف شدید در بدن
• داشتن درد در قفسه سینه

علت بی نظمی ضربان قلب

عوامل مختلفی هستند که علت بی نظمی ضربان قلب می باشند از جمله بیماری های مادرزادی و یا ابتلا به بیماری های قلبی.

در صورت وجود آریتمی مادرزادی ممکن است عصبی اضافی در قلب فرد وجود داشته باشد و یا دیواره قلب ضخیم و یا نازک باشد.

در صورت وجود بیماری های قلبی نیز ممکن است انسداد در رگ های قلبی وجود داشته باشد و یا سکته قلبی رخ دهد. گاهی اوقات هم ممکن است وجود بی نظمی در ضربان قلب به دلیل وجود نداشتن دریچه قلب باشد.

به طور کلی فاکتور های خطرناک ایجاد کننده آریتمی به شرح زیر هستند:

• مصرف کردن مشروبات الکلی
• بروز کهولت سن
• داشتن فشار خون بالا
• ابتلا به دیابت
• مصرف کردن سیگار
• ایجاد نقص ژنتیکی و بروز مشکلاتی ارثی
• استفاده از بعضی مکمل های غذایی
• استفاده زیاد از حد از قهوه و کافئین
• مصرف یکسری داروها ی گیاهی
• ابتلا به پرکاری تیروئید
• وجود زخم در قلب به دلیل حملات قلبی
• داشتن اضافه وزن
• داشتن آپنه انسدادی خواب
• داشتن استرس
• استفاده از غذا ها و داروهایی که غیر مجاز هستند.
• نداشتن تعادل الکترولیتی

با دلیل علائم آریتمی قلب باید به چه دکتری مراجعه کرد؟

زمانی که علائم ناشی از آریتمی قلب را در خود و دوستانتان مشاهده کردید، باید برای بررسی آنها به دکتر قلب و عروق مراجعه کنید.

تا پزشک آزمایشات و تست های لازم را برای فرد بیمار تجویز کند تا بیماری را بهتر تشخیص داده و چنان چه لازم است دارویی جهت مصرف به وی بدهد و یا دیگر اقدامات درمانی را به کار بگیرد.

راهکار های تشخیص آریتمی قلب

ابتدا بیمار توسط پزشک تحت معاینه فیزیکی قرار می گیرد و اطلاعات لازم از سابقه خانوادگی و سوابق پزشکی بیمار کسب می‌شود و سپس جهت بررسی بیشتر آزمایشات زیر را برای او تجویز می‌ کند:

• استفاده از نوار قلب
• استفاده ارز مانیتور هولتر
• انجام اکو قلب
• انجام آزمایشات فاکتور قلب
• استفاده از تست ورزش
• استفاده از تست میز شیب

راهکار های درمانی آریتمی قلب و یا نامنظم بودن ضربان قلب

می توان به استفاده از روش هایی موجب درمان بی نظمی‌ در ضربان قلب شد از جمله:

استفاده از دارو

بی نظمی در ضربان قلب را گاهی اوقات می توان با مصرف دارو درمان کرد.

بیشتر متخصصان پیش از آنکه از عمل جراحی و یا کاشت دستگاه استفاده کنند از روش درمانی دارویی استفاده می کنند تا وضعیت بیمار را بهبود بخشیده و او را تحت کنترل داشته باشند.

مشخص کردن نوع داروی مصرفی و مقدار مصرف آن بستگی به وضعیت پزشکی فرد، داروهایی که مصرف می کند و سابقه پزشکی او دارد تا داروی تجویزی با دارویی دیگر تداخل پیدا نکند.

تغییر دادن سبک زندگی

از راهکار های ساده برای رفع آریتمی قلب ایجاد تغییرات در سبک زندگی فرد است. مثلا می توان با داشتن تمرینات منظم، ترک کردن الکل و سیگار، کم کردن وزن، درمان کردن مشکل آپنه خواب و کنترل نمودن و درمان فشار خون موجب درمان آریتمی قلب شد.

انجام کاشت دستگاه

از طریق کاشت دستگاه به قسمت های مختلف قلب دسترسی داشته و تصویر های دقیقی از آن به دست می آید و یا می توان روش کاشت دستگاه را به عنوان روش درمانی استفاده کرد و با به کار گرفتن آن اقدام به آنژیوپلاستی و یا استنت گذاری نمود.

استفاده کردن از ابلیشن‌ قلبی و کاردیوورژن

در روش کاردیوورژن بیمار را بیهوش می کنند و اقدام به دادن شوک دقیق و کنترل شده کرده تا بتوانند فلوتر‌ دهلیزی و یا فیبریلاسیون دهلیزی را تنظیم کرده و موجب درمان شخص بیمار شد‌‌.

روش ابلیشن اقدام به سوزاندن و از بین بردن یکسری سلول کرده تا ریتم طبیعی قلب حفظ گردد زیرا این سلول ها ریتم درست قلب را بر هم می زنند.